Het huidige landschap van de vechtstreek is opgebouwd uit verschillende componenten die vorm geven aan het gebied. Deze componenten vormen samen de landschapsecologie, een verzameling met informatie over de diverse lagen van het landschap. Het gaat hierbij om het klimaat, de ondergrond, landschapsvormen, water, planten en dieren, landgebruik en de historische bouwkunde. Al deze onderdelen hebben invloed op het uiterlijk van het huidige landschap. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende componenten die het landschap vormen.